Αρθρίτιδα

Η αρθρίτιδα είναι ένας γενικός όρος που σημαίνει φλεγμονή των αρθρώσεων. Η οστεοαρθρίτιδα είναι η πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας και είναι εκφυλιστικού τύπου. Μπορεί να συμβεί σε κάθε άρθρωση του σώματος αλλά πιο συχνά παρατηρείται στις αρθρώσεις που δέχονται τη μεγαλύτερη φόρτιση.

Ο αρθρικός χόνδρος είναι ο ιστός που καλύπτει το άκρο του οστού σε κάθε άρθρωση. Ο φυσιολογικός χόνδρος είναι λείος και η λειτουργία του είναι να περιορίζει τις τριβές των οστών, απορροφώντας τους κραδασμούς. Λειτουργεί λοιπόν σαν ένα απορροφητικό σφουγγάρι, που όταν δέχεται πίεση αλλάζει σχήμα και μειώνει τις δυνάμεις που ασκούνται πίσω από αυτό.

Η οστεοαρθρίτιδα προκαλεί την εκφύλιση του αρθρικού χόνδρου , ο οποίος σταδιακά χάνει την ελαστικότητα και την απορροφητικότητά του, η επιφάνειά του γίνεται πιο αδρή και εύθρυπτη και σε αρκετές περιπτώσεις συμβαίνει απόσπαση μικρών σωματιδίων μέσα στην άρθρωση.

Η ελάττωση της απορρόφησης των κραδασμών μεταφέρει τις δυνάμεις στους τένοντες και τους συνδέσμους της άρθρωσης, οι οποίοι στους πιο πολλούς ασθενείς δεν έχουν την υποδομή (ικανή μυϊκή ισχύ) για να δεχτούν επιπλέον φόρτιση και φλεγμαίνουν προκαλώντας πόνο.

Η πάθηση παρατηρείται σε ηλικίες μετά τα 60 χρόνια αλλά και αρκετοί νέοι άνθρωποι 20 και 30 χρονών παρουσιάζουν συμπτώματα οστεοαρθρίτιδας.

Η αρθρίτιδα αναφέρεται συχνά σαν μία μόνο ασθένεια. Στην πραγματικότητα όμως, είναι ένας όρος που αναφέρεται σε περισσότερες από 100 ιατρικές παθήσεις που επηρεάζουν το μυοσκελετικό σύστημα, ειδικά τις αρθρώσεις όπου συναντώνται δύο ή περισσότερα οστά. Σε μερικές μορφές αρθρίτιδας επηρεάζονται επίσης και οι ιστοί στο εξωτερικό της άρθρωσης.

Η αρθρίτιδα αποτελεί την κύρια αιτία αναπηρίας και χρόνιου πόνου σε πολλά μέρη του κόσμου.

ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ

Η αρθρίτιδα μπορεί να επηρεάζει διαφορετικά άτομα με διαφορετικούς τρόπους αλλά τα πιο κοινά συμπτώματα είναι πόνος, πρήξιμο και δυσκαμψία σε μια ή περισσότερες αρθρώσεις, και κόπωση. Τα περισσότερα άτομα αισθάνονται άλγη και πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις τους από καιρό σε καιρό και ένας τέτοιος πόνος είναι συχνά βραχύβιος. Ωστόσο, ο πόνος στις αρθρώσεις σας και η δυσκαμψία μέσα ή γύρω από τις αρθρώσεις, που δεν έχουν προφανή αιτία, θα μπορούσαν να οφείλονται σε αρθρίτιδα.

Τα συμπτώματα/ενδείξεις της αρθρίτιδας που πρέπει να προσέχετε περιλαμβάνουν:

• Πόνο ή πρήξιμο γύρω από τις αρθρώσεις

• Πόνο στα γόνατα ή τα ισχία (γοφούς) όταν ανεβαίνετε σκάλες ή περπατάτε

• Δυσκαμψία στις αρθρώσεις νωρίς το πρωί

• Δυσκολία στο ντύσιμο π.χ. δένοντας κορδόνια παπουτσιών ή κουμπώνοντας κουμπιά

• Δυσκολία μπαίνοντας και βγαίνοντας από αυτοκίνητα

• Κόπωση

• Μυϊκή αδυναμία

• Απώλεια κίνησης ή κινητικότητας

• Ένα γενικό αίσθημα αδιαθεσίας

• Απώλεια βάρους

• Ήπιο πυρετό ή νυχτερινούς ιδρώτες

• Δερματικά ερυθήματα

Αυτά τα συμπτώματα δεν είναι ειδικά της αρθρίτιδας, ωστόσο, και μπορούν να προκληθούν από άλλες ασθένειες. Αυτά τα συμπτώματα δεν είναι παρόντα σε όλους τους τύπους αρθρίτιδας.

Τρεις από τις πιο συνήθεις μορφές αρθρίτιδας είναι:

1. Οστεοαρθρίτιδα

Η οστεοαρθρίτιδα είναι η συχνότερη μορφή αρθρίτιδας και προσβάλλει κυρίως τα ηλικιωμένα άτομα. Εντοπίζεται σε περιφερικές αρθρώσεις, δηλ. σε αρθρώσεις των άνω και κάτω άκρων, αλλά και σε αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης. Συνήθως αφορά μία  άρθρωση (π.χ. γόνατο ή ισχίο) και μερικές φορές δύο ή περισσότερες αρθρώσεις.

Αφορά συνήθως αρθρώσεις, που υπόκεινται σε χρόνια καταπόνηση για το λόγο αυτό  παρατηρείται συχνότερα σε αρθρώσεις των κάτω άκρων.

Η οστεοαρθρίτιδα χαρακτηρίζεται, πρώτον από φθορά του αρθρικού χόνδρου, που  καλύπτει την επιφάνεια των οστών μέσα στην άρθρωση ,που μπορεί να φθάσει μέχρι σχεδόν πλήρους καταστροφής του και δεύτερον, από οστική υπερπλασία στα όρια των αρθρικών επιφανειών των οστών μέσα στην άρθρωση. Έτσι, δημιουργούνται οστικές προεξοχές, που λέγονται οστεόφυτα, αλλά ο κόσμος τις ξέρει ως «άλατα». Τα  οστεόφυτα όμως δεν έχουν καμία σχέση με το αλάτι που τρώμε, αλλά είναι οστά εκ των  οστών. Οστεοαρθρίτιδα προκαλείται όταν μια άρθρωση μεταξύ δύο οστών υφίσταται φθορά. Σε μια υγιή άρθρωση, τα άκρα των οστών καλύπτονται από ένα λείο στρώμα χόνδρου. Ο χόνδρος σταματά το τρίψιμο των οστών μεταξύ τους και βοηθά στην ομαλή κίνηση της άρθρωσης. Ο χόνδρος προστατεύει επίσης τα οστά. Στην οστεοαρθρίτιδα, ο χόνδρος παθαίνει βλάβη πράγμα που μπορεί να είναι το αποτέλεσμα τραυματισμού ή κατάγματος, ή του να είναι κάποιος υπέρβαρος ή/και κληρονομικών παραγόντων.

Είναι μια από τις συχνότερες παθήσεις του ανθρώπου. H συνολική συχνότητα, της συμπτωματικής οστεοαρθρίτιδας, που αφορά όλες τις αρθρώσεις ανέρχεται στο 13,1% των ενηλίκων. Είναι σημαντικά συχνότερη στις γυναίκες, ενώ η συχνότητά της αυξάνει σημαντικά με την πρόοδο της ηλικίας.

Παράγοντες υψηλού κινδύνου είναι: το γυναικείο φύλο, η μεγάλη ηλικία, γενετικοί παράγοντες, η παχυσαρκία και η κάκωση ή  η επαναλαμβανόμενη επαγγελματική μηχανική επιβάρυνση και καταπόνηση των αρθρώσεων.


Τα κύρια συμπτώματα και κλινικά σημεία της οστεοαρθρίτιδας είναι:

• Πόνος, που εμφανίζεται μόνο στις κινήσεις της άρθρωσης ή όταν η άρθρωση φέρει το βάρος του σώματος, όπως π.χ. η άρθρωση του γόνατος ή του ισχίου.
• Δυσκαμψία της άρθρωσης, δηλ. δυσκολία στην κίνησή της μετά από ακινησία, που διαρκεί μόνο λίγα λεπτά της ώρας.
• Διόγκωση της άρθρωσης, που είναι «σκληρή» στην ψηλάφηση, είναι δηλ. οστικής προέλευσης.
• Παραμόρφωση της άρθρωσης, που αναπτύσσεται σε προχωρημένο στάδιο της πάθησης.

Μερικές φορές η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να είναι ασυμπτωματική, όπως π.χ. συμβαίνει πολύ συχνά με την οστεοαρθρίτιδα των χεριών. Η εκφυλιστική σπονδυλαρθροπάθεια μπορεί επίσης να είναι ασυμπτωματική ή μπορεί να προκαλεί κατά περιόδους οσφυαλγία ή αυχεναλγία με ή χωρίς επέκταση του πόνου κατά μήκος ενός από τα κάτω ή τα άνω άκρα αντίστοιχα.

Θεραπευτική αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας.
Μη φαρμακευτική θεραπεία: Απώλεια βάρους, εφαρμογή Ιατρικού Βελονισμού για να μειωθεί ο πόνος και η δυσκαμψία, να επιτευχθεί καλύτερη κίνηση της άρθρωσης και να επιβραδυνθεί η εξέλιξη της νόσου, αφού τονώνει το νευρικό και μυικό σύστημα, ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών της άρθρωσης, υποστηρικτικές συσκευές (νάρθηκες, μπαστούνια, περιπατητικά βοηθήματα κ.ά.) · Φαρμακευτική θεραπεία : Τοπική θεραπεία με κρέμες μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, αναλγητικά , θειική γλυκολαμίνη (βιταμίνη ενδυνάμωσης του χόνδρου), μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, εγχύσεις μέσα στην άρθρωση γλυκοκορτικοειδούς φαρμάκου (κορτιζόνης) και υαλουρονάνης (βιταμίνες του χόνδρου), Εγχύσεις γύρω από την άρθρωση γλυκοκορτικοειδούς φαρμάκου (κορτιζόνης) και τοπικού αναισθητικού.· Χειρουργική θεραπεία : Όταν τα συμπτώματα δεν ελέγχονται επαρκώς και  παρουσιάζουν έντονο πόνο και κινητικές λειτουργικές διαταραχές, είναι υποψήφιοι για χειρουργική ορθοπεδική θεραπεία, όπως ολική αρθροπλαστική γόνατος ή ισχίου κ.τ.λ.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι κατά το σχεδιασμό του θεραπευτικού προγράμματος για την αντιμετώπιση της συμπτωματικής οστεοαρθρίτιδας λαμβάνονται υπόψη η εντόπιση, το στάδιο, η ένταση των κλινικών της εκδηλώσεων και γενικά όλα τα κλινικά δεδομένα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε ασθενούς, καθώς και οι τυχόν συνυπάρχουσες παθήσεις. Επομένως, το θεραπευτικό πρόγραμμα για κάθε ασθενή καθορίζεται από το θεράποντα γιατρό ορθοπεδικό.

2. Ρευματοειδής Αρθρίτιδα

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια ασθένεια που προκαλεί φλεγμονή των αρθρώσεων, συνήθως στα χέρια, πόδια και γόνατα. Μπορεί επίσης να επηρεάζει άλλα όργανα στο σώμα. Είναι αυτοάνοσο νόσημα. Είναι δηλαδή μια ασθένεια στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου προσβάλλει τους ιστούς που περιβάλλουν την άρθρωση. Αυτό προκαλεί φλεγμονή και οδηγεί σε πρήξιμο, πόνο και δυσκαμψία των επηρεαζόμενων αρθρώσεων. Η επίμονη φλεγμονή βλάπτει το χόνδρο και το οστό και μπορεί να οδηγήσει σε παραμόρφωση της άρθρωσης.

3. Ποδάγρα ή Ουρική Αρθρίτιδα

Ποδάγρα προκαλείται όταν σχηματίζονται μικροσκοπικά κρύσταλλα ουρικού οξέος στις αρθρώσεις. Αυτό προκαλεί ερεθισμό και φλεγμονή των ιστών. Επηρεάζει πρώτα συνήθως την άρθρωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού, αλλά μπορεί να προχωρήσει στα γόνατα, τους αστραγάλους και τα χέρια. Προσβολές μπορούν να εμφανιστούν πολύ γρήγορα και αν δεν γίνει θεραπεία, ενδέχεται να διαρκέσουν για μια εβδομάδα. Χωρίς σωστή διαχείριση οι προσβολές μπορούν να συμβαίνουν συχνότερα και να διαρκούν περισσότερο.

4. Ψωριασική Αρθρίτιδα

Μια λιγότερη συνηθέστερη μορφή αρθρίτιδας είναι και η ψωριασική σε άτομα που πάσχουν από ψωρίαση. Αποτελεί μια υποτροπιάζουσα φλεγμονώδη πάθηση που επηρρεάζει δέρμα, αρθρώσεις και νύχια. Οφείλεται σε γονιδιακή προδιάθεση καθώς και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Τα συμπτώματα ποικίλλουν από πόνο, διόγκωση της άρθρωσης, ευαισθησία στην πίεση και πρωινή δυσκαμψία . Οφείλεται σε γονιδιακή προδιάθεση καθώς και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Η θεραπευτική αγωγή περιορίζεται σε καταστολή της φλεγμονής, μείωση του πόνου και βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.